Στον απόηχο της Μικρασιατικής καταστροφής, η χώρα εύρισκε αργά και βασανιστικά τα «πατήματά» της, έτσι και στο Βέλο της Κορινθίας, περιοχή αγροτική και με την παραγωγή σταφίδας (επάγγελμα στο οποίο είχαν ιδιαίτερη εμπειρία αρκετοί Μικρασιάτες και ορισμένοι από αυτούς εγκαταστάθηκαν στο Βέλο, αλλά και ευρύτερα στην Κορινθία) η ζωή βρίσκονταν στην «επανεκκίνησή» της, μαζί και ο αθλητισμός, αναπόσπαστο κομμάτι της.
Το 1928 ιδρύθηκε η Ελλάς Βέλου, σύλλογος που συνεχίζει έως τις μέρες μας και ειδικά στα πρώτα χρόνια της ζωής του κατάφερε κάτω από συνθήκες ελλείψεων σε οργανωμένους αθλητικούς χώρους, μακριά από τα κέντρα εξουσίας και σε περιοχή με μικρότερα πληθυσμιακά δεδομένα από τα αστικά κέντρα, άρα και λιγότερες αριθμητικές επιλογές από τη νεολαία της περιοχής, να μπει στο δρόμο της αθλητικής δημιουργίας και της κοινωνικής προσφοράς.
Το 1935 η εφημερίδα «Αθλητική Φωνή» σε αφιέρωμα στην περιοχή, παρουσιάζει την αθλητική κίνηση στο Βέλο αναφερόμενη στη «ρίψη του λίθου», του δίσκου, στα άλματα απλούν και τριπλούν και στην πάλη, όπου «οι αγωνιζόμενοι έχουν σώματα εξαιρετικής διαπλάσεως και σπανίας μυικής δυνάμεως».
Παρουσιάζει την ίδρυση της «Ελλάς Βέλου» το 1928 σχολιάζοντας ότι πρόσφατα ο σύλλογος προχώρησε και σε επέκταση δραστηριοτήτων με τη διοργάνωση κολυμβητικών αγώνων στις παραλίες που απέχουν κοντά δύο χιλιόμετρα από το Βέλο. Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο σύλλογος έχει 20 ενεργούς αθλητές και αναφέρει τα ονόματα Α. Παπακυριάκος, Γ. Τσαγγρής, Α. Καλόγηρος (εκτελούσε και χρέη άτυπου ανταποκριτή στις αθλητικές εφημερίδες της εποχής), Λάκης Σπηλιόπουλος, Β. Καρακατσάνης, Ο. Κόκκινος, Παπανδρέου, Πούλος, Ιωαννίδης, Ατζημογλίδης, Μπεχλιβανούδης, και άλλοι. Γυμναστής του συλλόγου ο κ. Γκίκας και επικεφαλής του συλλόγου ο Βλάσσης Γιαννόπουλος. Μάλιστα αναφέρεται ότι ο σύλλογος εκτός από τους κολυμβητικούς έκανε και αγώνες στίβου, ενώ προαναγγέλλονται και παλαιστικοί αγώνες.
Το γυμναστήριο του συλλόγου ήταν πολύ πίσω από τα ανάλογα αθηναϊκά και οι αγώνες δρόμου γίνονταν στον κανονικό δρόμο και όχι στο γυμναστήριο. Την εικόνα περιγράφει το 1936 ο τότε πρόεδρος Αννίβας Παπακυριάκος, ο οποίος ίδρυσε το σύλλογο το 1928 μαζί με τους Α. Καλλίρη, Β. Ραντόπουλο, Α. Οικονομόπουλο «και άλλων εκλεκτών προσώπων της κοινωνίας του Βέλλου».
Στην ίδρυσή του ο σύλλογος είχε τμήματα κλασσικού αθλητισμού, ποδοσφαίρου και ελευθέρας πάλης, αλλά στη συνέχεια προστέθηκε το βόλεϊ και σταμάτησε το ποδόσφαιρο «διότι έβλαπτε τας επιδόσεις των αθλητών εις τον κλασσικόν αθλητισμόν». Αυτό σε συνδυασμό με τα πληθυσμιακά δεδομένα της περιοχής που δεν συγκέντρωνε τέτοιο αριθμό νέων ώστε να στελεχώσει όλα τα τμήματα με διαφορετικούς αθλητές. Τελικά στις 27 Ιουλίου 1936 που βγήκε το σχετικό δημοσίευμα στην εφημερίδα «Αθλητισμός», λειτουργούσε μόνο ο κλασσικός αθλητισμός και η ελευθέρα πάλη. Τότε το ΔΣ αποτελούσαν ο Αννίβας Παπακυριάκος πρόεδρος, ο Ν. Καλόγηρος αντιπρόεδρος, ο Σταμ. Μαργαρίτης γραμματέας, Β. Ραυτόπουλος ταμίας, και Β. Σπηλιόπουλος έφορος και σύμβουλος.
Η περιοχή δεν έμεινε χωρίς ποδοσφαιρικές «παραστάσεις», καθώς κυρίως ο γειτονικός Πέλοπας Κιάτου, που έφερνε και ομάδες από την Αθήνα για αγώνες (πχ ΑΕΚ, Απόλλων Σμύρνης, Πανελευσινιακός), αλλά και άλλες τοπικές όπως ο Τενεάτης Αθικίων, ο Άρατος Βασιλικού, ο Πανσυκυωνιακός Κιάτου, ο Άρης Ξυλοκάστρου, ο Ηρακλής Ξυλοκάστρου, ο Αχιλλέας Κορίνθου, ο Ολυμπιακός Λουτρακίου, η Νίκη Αιγίου, η Αχαϊκή, η Δάφνη Κιάτου, ο Άρης Παλαιάς Κορίνθου, ο Ολυμπιακός Κορίνθου, είχαν συμβολή στο να κρατηθεί η ποδοσφαιρική κίνηση ζωντανή στην περιοχή. Εντοπίσαμε το Δεκέμβρη του 1937 και αγώνα του Πέλοπα Κιάτου με την ομάδα Ελλάς Κορίνθου, χωρίς να μπορέσουμε να διασταυρώσουμε αν ήταν η Ελλάς Βέλου, ή αν αυτή είχε ήδη αναστείλει τη λειτουργία του ποδοσφαιρικού τμήματος οριστικά (λίγο πριν η εφημερίδα που παρουσιάσαμε μίλαγε για λειτουργία το 1936 μόνο πάλης και κλασσικού αθλητισμού) και η αναφερόμενη ομάδα Ελλάς Κορίνθου που έπαιξε με τον Πέλοπα ήταν όντως άλλο σωματείο μέσα από την πόλη της Κορίνθου.
Το ενδιαφέρον είναι ότι ο σύλλογος λειτουργούσε και θεατρικό τμήμα στο οποίο συμμετείχε σχεδόν όλο το ΔΣ και οι Μαρίνα Παπακυριάκου αδελφή του προέδρου, Γρηγορία Δουβή και Αργυρώ Αναγνωστοπούλου, αλλά και άλλες γυναίκες της περιοχής. Στους σκοπούς της ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας η οικονομική ενίσχυση των αθλητικών τμημάτων με εράνους στις παραστάσεις, που όμως απαγορεύθηκε από το τότε καθεστώς.
Στον κλασσικό αθλητισμό το «όνομα» ήταν ο Γιώργος Τσαγρής με σημαντικές επιδόσεις στους δρόμους ταχύτητας, ημιαντοχής και στα άλματα που ξεπερνούσαν τα 6 μέτρα και 10 εκατοστά στο απλούν και 13 μέτρα στο τριπλούν σε γυμναστήριο «από το οποίο μπορεί κανείς να σπάση κυριολεκτικώς τα πόδια του». Επίσης σφαίρα, δίσκος, επί κοντώ και κατοστάρι ήταν αθλήματα με καλές επιδόσεις για τον Αντώνη Καλόγηρο, Γαβριήλ Σπηλιόπουλος με 1.50 στο ύψος και κοντά του ο Δημ. Σχίζας και ο τότε 15χρονος Γαβριήλ Καλόγηρος. Ο Κώστας Παπακυριακού με 5.70 στο μήκος και ο Αλέκος Παπακυριακού δρομέας στα 100 μέτρα, ο ακοντιστής Βασίλης Καρακατσάνης με βολές 45 έως 47 μέτρα, ο σφαιροβόλος Παναγ. Κόκκινος με ρεκόρ 10.50 μέτρα, ο Δημ. Ζουμπουρλής δρομέας στα 5.000 και 10.000 μέτρα. Οι επικοντιστές Ιωάννης Βαρδουνιώτης και Σπήλιος Δρίτσας με άλματα τουλάχιστον 2.60.
Επαναλαμβάνουμε ότι οι συνθήκες προπόνησης ήταν σε τραγικές ακόμα και για την εποχή, συνθήκες.
Στο βόλεϊ η ομάδα στελεχώνονταν από τους Πανουτσόπουλο Γεώργιο, Αθανάσιο Βαρδουνιώτη, Α. Παπακυριάκο, Σπηλ. Δρίτσα, Γεώργιο Τσαγρή. Αναπληρωματικοί ήταν οι Ανδρέας Ιατρού, Κόλλιας Τιμόθεος, και Α. Καλόγηρος. Βλέπουμε δηλαδή αθλητές να συμμετέχουν καις το στίβο και σε άλλα αθλήματα.
Στην ελευθέρα πάλη ο Δημήτρης Ζουμπουρλής καταγράφεται ως κορυφαίος στο άθλημα όχι μόνο για την περιοχή, αλλά και για την Πελοπόννησο. Κοντά στο Βέλο, στο χωριό Κοκώνι, άλλος ένας σπουδαίος παλαιστής ο Ν. Σκούφης.
Μάλιστα αναφέροντι όλοι οι παλαιστές της περιοχής που έδειχνα να αγαπάει ιδιαίτερα το σπρο πουγενικά στην περίοδο του Μεσοπολέμου είχε πολλούς φίλους. Αυτοί ήταν οι εξής: Λάμπος κι Καραγιάννης από την Κόρινθο, Τσάμης από το Ξυλόκαστρο, Νικολακόπουλος από τα Πιστά, Μπασδέλης από το Κιάτο, Ανδρικόπουλος από το Στόμιο, Παπαντωνίου από το Ζευγολατιό, Μπισκινιώτης, Ρότος και Παπαχριστόπουλος από το Κοκώνι, Πούλος, Αναγνωστόπουλος και Κατιμεράς από τις Κρήνες, Κομνηνός από τη Νεμέα, Καλάς από το Σουλινάρι, Ψυχογιός από τη Στιμάγκα, Κολοκοντές από το Βραχάτι, και οι προαναφερόμενοι Ζουμπουρλής από το Βέλο και Ν. Σκούφης από το Κοκώνι.
Μάλιστα στα σκαριά ήταν και η διοργάνωση παλαιστικών αγώνων στο Βέλο με όλους αυτούς για να βγει ο πρωταθλητής Κορίνθου, ενώ στις καινοτομίες για την εποχή ήταν και η παρουσία ιατρών στις συναντήσεις, κάτι που δεν ήταν ακόμα διαδεδομένα ακόμα και σε διοργανώσεις μεγαλύτερου βεληνεκούς.
Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος οδήγησε στο σταμάτημα των αθλητικών δραστηριοτήτων και μεταπολεμικά η Ελλάς Βέλου σταδιακά επανήλθε και το 1953 αναγνωρίστηκε σαν επίσημο σωματείο στο ποδόσφαιρο της Αργολιδοκορινθίας. Αργότερα έγινε το τοπικό πρωτάθλημα Κορινθίας και η Ελλάς Βέλου αγωνίστηκε σε αυτό. Κέρδισε την άνοδο στη Γ’ Εθνική το 1966-1967 αλλά δεν την απόλαυσε αφού το στρατιωτικό πραξικόπημα συνοδεύτηκε με αλλαγές και παρεμβάσεις στη δομή των πρωταθλημάτων.
Μεταδικτατορικά η ομάδα είχε παρουσίες και πέρα από τα όρια του νομού στην Εθνική ερασιτεχνική, το περιφερειακό πρωτάθλημα και τη Δ΄Εθνική κατηγορία, ενώ κατέκτησε δύο φορές το κύπελλο ερασιτεχνών Κορινθίας το 1979-1980 και το 2010-2011.
Πρόσφατα η ομάδα τιμώντας το παρελθόν της ξαναδημιούργησε τμήμα στίβου. Όπως ανακοίνωσε το Σεπτέμβρη του 2023 ο σύλλογος: «Σε ένδειξη σεβασμού της ιστορίας μας και των ανθρώπων που δημιούργησαν στις 31 Μαρτίου 1928 τον Α.Σ. ΕΛΛΑΣ ΒΕΛΟΥ (299/31-03-2023 Απόφαση Πρωτοδικείου Κορίνθου) ως κύριο αγώνισμα τον στίβο καθώς και την αναβάθμιση του Δημοτικού Σταδίου Βέλου με την δημιουργία στίβου (ταρτάν), η διοίκηση της ομάδας προχωράει σε μία σημαντική κίνηση, δημιουργώντας τμήμα στίβου!
Η έννοια του αθλητισμού, η οποία ξεπερνά για εμάς τα όρια ενός αγωνιστικού χώρου, είναι τρόπος ζωής, αυτός είναι ο μεγάλος μας στόχος, ν’ αθλούνται τα παιδιά.
Η επιτυχία αυτού του τμήματος είναι η όλη εξέλιξη της Ακαδημίας μας. Τα πάντα έχουν να κάνουν με την ομαδικότητα, με το “ευ αγωνίζεσθε” και μέσα από αυτά να εξελίξουμε την ομάδα μας.
H ZΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΣΤΙΒΟΣ…..».
Ο σύλλογος έχει γενέθλια στις 31 Μαρτίου και τα τιμά με τη συνέχιση και αναβάθμιση των δραστηριοτήτων του.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
